Tikken en swipen op een schermpje, wat heeft dat met werkgeluk te maken? Alles! Ik laat je graag zien wat we van succesvolle games kunnen leren als we aan werkgeluk bouwen. Aan het einde van het artikel kun je een inspirerende lijst downloaden met handvatten voor een goed gesprek over werkgeluk, gebaseerd op de lessen die we uit deze games kunnen trekken.
‘Gamen vervult drie basisbehoeften van de mens en daarom blijven we ze spelen.’ Sinds ik Richard Ryan, één van de grondleggers van de grondleggers van een wereldwijd gewaardeerde theorie over intrinsieke motivatie, dit tijdens een seminar hoorde zeggen, keek ik anders naar games. Want Ryan stelt dat er in die games slim gebruik gemaakt wordt van drie sterk motiverende factoren: verbinding, autonomie en competentie.
Sinds ik zelf Pokémons vang op mijn telefoon, begrijp ik steeds beter wat hij bedoelde. Die drie basisbehoeften werken niet alleen in games motiverend, ook in het bevorderen van werkgeluk spelen ze een belangrijke rol. Daarom laat ik je graag zien wat we kunnen leren van games als Pokémon Go over werkgeluk.
Om te beginnen: hoe werkt Pokémon GO?
Als je wilt begrijpen wat we kunnen leren over Pokémon GO en werkgeluk, moet ik je kort uitleggen hoe dit spel werkt. Ik sla voor de kenners vast teveel over, maar het gaat me erom dat je wat basiskennis hebt zodat je begrijpt wat ik je hierna ga vertellen over werkgeluk en dit spel. Niet afhaken, hoor! Je gaat zeker begrijpen hoe ingenieus dit spel gemaakt is en wat je hieruit kunt leren als je werkgeluk wilt bevorderen.
Het spel is eigenlijk eenvoudig: door met je vinger over het scherm te swipen, gooi je een bal waarmee je een Pokémon kunt vangen. Pokémons zijn er in alle soorten en maten: meestal fantasiedieren, zeldzame soorten worden afgewisseld met veelvoorkomende soorten, je hebt schattige en gemene, sterke en zwakke Pokémons. Je vindt ze tegenwoordig ongeveer overal op de wereld: in speeltuinen, in stadscentra en soms ook (helaas) in kwetsbare natuurgebieden zoals duinen. Ze geven je een goede reden om er opuit te trekken en nieuwe plekken te ontdekken, ook in je eigen omgeving.
De Pokémons kun je in allerlei soorten gevechten gebruiken, waarbij verschillende typen verschillende sterke kanten hebben. En je kunt zorgen dat ze sterker worden in de gevechten, wat natuurlijk handig is als je wilt winnen. Hoe meer Pokémons je vangt, des te sterker kun je je Pokémons maken. En hoe meer opdrachten je vervult, hoe meer handige attributen je verdient om je Pokémons te verbeteren. Door het vangen van Pokémons, het uitvoeren van opdrachten en door het winnen van gevechten, verdien je punten en kom je steeds een level hoger. Dit spel kun je ook met je vrienden spelen. En door hen kadootjes te geven of samen te ‘vechten’, verbetert het niveau van jullie vriendschap en verdien je extra punten. Maar wat heeft dit nou met werkgeluk te maken?
Verbinding
Om te beginnen: Pokémon GO stimuleert het samen spelen. Door samen met anderen aan doelen te werken en gezamenlijke vijanden te verslaan, heb je meer succes dan in je eentje. En meer plezier: door samen te spelen, voel je je sterk verbonden, is mijn ervaring. De opwinding als je een sterke Pokémon verslagen hebt, de blijdschap als je samen een zeldzame Pokémon kunt vangen, het geeft superveel energie. En hele leuke gespreksstof. Ik speel dit spel nu met mijn zoon van 11. We zitten nooit om een gesprek verlegen, maar het is erg leuk dat we nu samen tips en tricks kunnen uitwisselen. En high fives, na een heftige battle.
Die verbindende kracht is iets waar we ons in het organiseren van werk bewust van moeten zijn. Richten we onze organisatie zo in dat medewerkers samen kunnen werken aan het bereiken van doelen? Is er voldoende gelegenheid om best practices te delen? Kijken we samen naar hoe het beter kan? En vieren we onze successen samen?
Autonomie
Het doel van het spel is helder: Pokémons vangen, ze sterker maken en gevechten winnen. Om zo weer aan meer en sterkere Pokémons te komen en steeds moeilijkere gevechten te kunnen winnen. Hóe je dat doet, daarin heb je volop keuze. En veel verschillende middelen tot je beschikking: allerlei magische attributen die het makkelijker maken om veel Pokémons te vangen of die ervoor zorgen dat je Pokémons sneller sterk worden. Er zijn ook veel verschillende tactieken te kiezen en het staat je vrij om waar dan ook op zoek te gaan naar die ene Pokémon die jij nog nodig had om weer beter te worden in het spel.
Hier zien we een mooie analogie met hoe je meer ruimte geeft voor werkgeluk: zorg dat de doelen van de organisatie, voor het team en het individu helder zijn, maar dat er voldoende gefaciliteerd wordt (bv. geschikt gereedschap, goed werkende ICT-voorzieningen) en dat er voldoende keuzeruimte is voor eigen invulling (bv. de route naar succes, flexibele werktijden). Autonomie binnen kaders is belangrijk in werkgeluk én voor het succes van een organisatie.
Competentie
In het spel zie je niet alleen veel keuzemogelijkheden om je doelen te bereiken, je hebt zelfs de mogelijkheid om te spelen op je eigen niveau. Je start met eenvoudig te vangen Pokémons en eenvoudige opdrachten. Zo heb je al snel de eerste succeservaringen te pakken. Naarmate je langer speelt, worden de opdrachten lastiger en kost het vangen meer moeite. Soms zit er een opdracht bij die je te lastig vindt. Deze kun je dan weggooien en in ruil daarvoor krijg je een andere opdracht. Dat is voor mij heel fijn, want het gooien van een fatsoenlijke ‘curveball’ zit er voor mij nog steeds niet in. Daarnaar blijven streven, zou me alleen frustreren. Dus zo’n opdracht ruil ik graag in voor wat anders, iets dat ik wel kan. En de leukste opdrachten zijn juist die, die op de grens liggen van wat ik kan.
In de gevechten hebben de Pokémons allemaal hun eigen sterke kanten. Bepaalde typen zijn zeer succesvol tegen bepaalde soorten, terwijl ze van anderen vrijwel direct verliezen. Het is dus handig om te weten welke Pokémon je in welke situatie effectief kunt inzetten en wanneer niet.
Daarin vinden we weer een paar mooie lessen over werkgeluk. Op je eigen niveau werken is cruciaal om je competent te voelen. Als je werk te moeilijk is, is dat frustrerend voor jou en niet goed voor de organisatie. En als het na enige oefening te makkelijk wordt, verlies je de interesse. Het is daarom de kunst om zoveel mogelijk het werk zo te organiseren dat ieder zoveel mogelijk werkt op het niveau waarbij je je uitgedaagd voelt, met een beetje mazzel zelfs in flow raakt en de wereld om je heen vergeet. En gefocust als een topsporter helemaal in het werk op kan gaan. Dát geeft voldoening, energie en werkgeluk.
We zien in het spel zelfs de mogelijkheid van jobcraften terug, al is het dan niet helemaal precies zoals in werk. Opdrachten die jou echt niet liggen, kun je wegdoen. Je krijgt er een andere opdracht voor terug. Je kunt dit net zo lang herhalen tot je een opdracht hebt waarvan je denkt dat je die wel kunt. Door de steeds iets oplopende moeilijkheidsgraad, blijven dit wel opdrachten die bij jouw niveau passen. In werk zien we dat mensen meer bevlogen zijn als er de mogelijkheid is om te jobcraften: bepaalde taken aan de functie toevoegen of juist aan een collega overdragen, zodat het takenpakket beter bij de medewerker past.
En heel mooi: iedereen heeft zijn of haar eigen specifieke sterke kanten. Door deze in te zetten in situaties waarin deze gevraagd worden, kunnen we effectief ons werk doen en ons competent voelen. Goed voor de mens, goed voor de organisatie.
Binden, boeien, motiveren en werkgeluk
Dus, moeten we nou allemaal Pokémons gaan vangen? Of andere games gaan spelen?
Als je jezelf niet iedere lunchpauze op een bankje in het park wilt aantreffen, verwoed tikkend op een schermpje, dan zou ik je dat zeker afraden. Want hierboven bespreek ik slechts een paar van die slimmigheidjes die games gebruiken om je vaak en veel te laten spelen. Maar als je daar geen bezwaar tegen hebt en eens wilt kijken of jij je ook kunt laten inspireren, dan kun je dat zeker doen. Want die games, die zijn heel goed in mensen aantrekken en vasthouden. Binden en boeien, in de termen van HR-adviseurs. En ze zijn er goed in om je goed te laten voelen en om je te motiveren. Laten we deze inspiratie gebruiken om te bouwen aan werkgeluk.
Geïnspireerd?
Ben je geïnspireerd geraakt en wil je de technieken uit games gebruiken om met medewerkers in gesprek te gaan over werkgeluk? Download dan direct de PDF ‘Inspiratie voor een goed gesprek’ met alle vragen voor een goed gesprek over werkgeluk, gebaseerd op dit artikel:
Je hoeft hiervoor geen mailadres achter te laten. En je mag de PDF vrij delen. Want bouwen aan werkgeluk, dat doen we samen.
Meer lezen over werkgeluk?
Netwerk Werkgeluk verbindt en versterkt professionals in werkgeluk. Daarom publiceert het Netwerk regelmatig nieuwe artikelen over actuele ontwikkelingen in werkgeluk, inspiratie, praktijkverhalen en Netwerk Werkgeluk.