Stel, je kunt veel betekenen voor een kleine groep of een klein beetje verschil maken voor een grote groep, wat kies je? Omdat je dit artikel over werkgeluk leest, is de kans groot dat je benieuwd bent naar de tweede optie. Want als je met werkgeluk aan de slag gaat, kun je van betekenis zijn voor grote groepen medewerkers.
Beperkte middelen verdelen
Tijd en geld kun je maar één keer verdelen. In de wereld van gezondheid en ziekte is dit een bekend vraagstuk. Beleidsmakers houden bijvoorbeeld bij hun advisering over het al dan niet vergoeden van medicijnen en behandelingen rekening met hoeveel een gewonnen levensjaar mag kosten.
Richt je je op een kleine groep ernstig zieken of investeer je in preventie om bij grote groepen mensen een kleiner stukje gezondheidswinst te behalen en hoe verdeel je dan het beschikbare geld en personeel? Die vraag werd plotseling actueel toen de IC’s vol liepen met coronapatiënten. Want: in het bed waarin een coronapatiënt ligt, kun je geen kankerpatiënt behandelen. Of een ouder iemand die een nieuwe heup nodig heeft, nog maar heel moeilijk kan lopen en daardoor een mindere conditie en een hoger gewicht krijgt. En zo een verhoogd risico loopt om te vallen, met verlies van zelfstandig functioneren als gevolg.
Preventieparadox
In een andere vorm zie je dit vraagstuk ook terug: in de preventieparadox. Juist daar kunnen we wat leren als we de parallel met werkgeluk trekken.
De preventieparadox is ‘het verschijnsel dat een preventieve maatregel op bevolkingsniveau de meeste gezondheidswinst oplevert als je je richt op de grote groep mensen met een laag risico in plaats van op de kleine groep met een hoog risico’ (Ernst Kuipers, bestuursvoorzitter van het Erasmus Medisch Centrum, bespreekt dit bijvoorbeeld in de Volkskrant op 12 augustus 2021).
Preventie en amplitie
Yrenee Koen en Seline van Keulen trekken deze boodschap nog een stapje verder door in hun boek Werken aan amplitie. Zij stellen dat als je de meeste aandacht geeft aan de kleine groep medewerkers met problemen, je tekort schiet in het in conditie houden van het totale menselijke kapitaal van de organisatie. Het gevaar dat zij hierbij zien, is dat dit menselijk kapitaal essentieel is voor een stevige organisatie. Aan het versterken van alle medewerkers zorgt ook nog eens dat preventie en curatie minder noodzakelijk zijn. Werken aan amplitie, het versterken van het functioneren van medewerkers en organisatie, zorgt er dus voor dat je minder tijd en energie in preventie en curatie hoeft te steken en levert een beter resultaat voor zowel medewerkers als organisatie.
De preventieparadox en werkgeluk
Hoe moeten we de preventieparadox zien in de context van werkgeluk? In het Handboek Werkgeluk stellen Ruut Veenhoven en Ad Bergsma dat we misschien niet al te hoge verwachtingen moeten hebben van de maakbaarheid van werkgeluk. Immers, het geluk in een mensenleven wordt door veel factoren beïnvloed en je werk is daar een bescheiden deel van. Loont het dan wel als werkgever om te investeren in het werkgeluk van al je medewerkers of moet je je tijd en geld steken in de kleine groep die het grootste risico loopt op (psychisch) verzuim en uitval?
Niks doen is geen optie
Niks doen is geen optie. Niet in een gezondheidscrisis, niet in je organisatie als het gaat om het welbevinden van medewerkers. Natuurlijk wil je collega’s die ziek zijn of het zwaar hebben, de nodige ondersteuning bieden. Zorgen dat het ze weer goed gaat, dat ze weer mee kunnen doen.
De mate van de invloed die je hebt op hoe lekker medewerkers in hun vel zitten, is beperkt. Iemand die doodongelukkig is, kun je met de beste wil van de wereld niet supergelukkig maken door te werken an werkgeluk.
Toch is in werkgeluk – net als in gezondheid en preventie – de grootste winst te behalen door voor elke medewerker aandacht voor geluk te hebben. Want ookal kun je daar maar een klein stukje aan bijdragen, alles bij elkaar is je impact dan toch groot.
Aandacht geven aan al die individuele medewerkers die op allemaal verschillende manieren iets nodig hebben om lekker in hun vel te zitten op hun werk: het voelt misschien als een onmogelijke missie, als zoeken naar een vallende ster. Het is makkelijker om het verschil te maken als je weet waar je je voorbeelden en informatie vandaan moet halen. De leden van Netwerk Werkgeluk zijn professionals in werkgeluk die graag hun kennis en ervaring met je delen. Hou je ons in de gaten en sluit je je binnenkort bij ons aan? Je bent van harte welkom!
Meer lezen over werkgeluk?
Netwerk Werkgeluk verbindt en versterkt professionals in werkgeluk. Daarom publiceert het Netwerk regelmatig nieuwe artikelen over actuele ontwikkelingen in werkgeluk, inspiratie, praktijkverhalen en Netwerk Werkgeluk.