Zijn we blind? Cultuurverschillen en werkgeluk

Tussen afdelingen en teams zijn er cultuurverschillen en buitenlandse collega’s zijn steeds vaker regel dan uitzondering. Toch zijn we blind voor verschillen in cultuur. Want cultuur is onzichtbaar, als je niet weet waar je moet kijken. Dat hindert ons bij het bouwen aan werkgeluk. Hoe kunnen we daar slim mee omgaan?

Ogen openen

Wie hier verstand van heeft, dat is Selma Ferhmann. Daarom was zij gastspreker bij de mastermind van Netwerk Werkgeluk. Zij gaf ons een inkijkje in haar internationale ervaring en deelde haar kennis over werken in en met verschillende culturen. Nuttig, want juist door je ogen te openen voor verschillen die niet direct zichtbaar zijn, ga je begrijpen waarom het in sommige organisaties lastiger is om aan werkgeluk te werken.

Selma is een Nederlandse organisatiepsycholoog met kennis en ervaring over cultuurverschillen én werkgeluk. Zij heeft o.a. voor de overheid in Dubai gewerkt – die aandacht voor (werk-)geluk toen al hoog in het vaandel had – en werkt nu vanuit Duitsland aan werkgeluk in organisaties.

Na haar verhuizing naar Duitsland liep Selma aan tegen waar wij als professionals in werkgeluk allemaal mee te maken kunnen krijgen. Toen ze nog in Dubai werkte, was het heel normaal om over werkgeluk in gesprek te zijn. Maar ‘Arbeitsglück’, daar hebben Duitsers een raar gevoel bij. Terwijl in Dubai en Nederland aandacht voor geluk en geluk op het werk eigenlijk al heel gewoon of op z’n minst best acceptabel was, bleken er in Duitsland in 2019 toen Selma daar naartoe, verhuisde geen oren naar te zijn. Waar lag dat aan?

Cultuurverschillen en werkgeluk

Cultuurverschillen kunnen dit goed verklaren. Waar het in Duitsland bijvoorbeeld gebruikelijk is om te leven voor je werk, om resultaten na te streven en om status en besluitvaardigheid bij managers hoog te waarderen, zien Nederlanders dat heel anders. Wij zijn er meer op gericht om net zo lang met elkaar te overleggen tot we het met elkaar eens zijn – de poldercultuur zien we hier terug – en hechten meer aan een goede werk-privébalans. Ook hebben we liever managers die naar consensus streven en medewerkers betrekken bij beslissingen.

Dit heeft gevolgen voor hoe we aan werkgeluk bouwen in organisaties. Want top-down maatregelen voor werkgeluk droppen in een typisch Nederlandse organisatie, dat zal niet werken. Mensen meenemen en mee laten bouwen wel. Ook is de werk-privébalans is hier veel belangrijker voor medewerkers, dus daar moet je expliciet aandacht voor hebben.

Als we België hierbij betrekken, wordt het nog interessanter. Een deel van onze zuiderburen spreekt dezelfde taal. Daardoor lijkt het al snel alsof we dezelfde cultuur hebben. Maar Belgen hechten bijvoorbeeld meer dan Duitsers en veel meer dan Nederlanders aan het vermijden van onzekerheid. Daarom zullen ze meer hechten aan regels en zekerheden. Ook een goede planning en expertise worden belangrijk gevonden. Als die ontbreken, ontstaat er al snel een gevoel van stress. Ga je in België aan de slag met werkgeluk, dan zul je hier dus rekening mee moeten houden.

Gevolgen voor de praktijk van werkgeluk

Als je eenmaal weet dat er tussen landen cultuurverschillen zijn, dan begrijp je beter dat je ook tussen en zelfs in organisaties rekening moet houden met deze verschillen. De leden van Netwerk Werkgeluk concludeerden bijvoorbeeld: ‘Goed om naar de cultuurverschillen in mijn eigen organisatie te kijken, daar was ik mij niet zo bewust van terwijl we wel steeds meer collega’s aannemen die niet uit Nederland komen.’

Niet alleen voor organisaties met medewerkers en klanten van buiten Nederland bleek dit een interessante mastermind: ‘Wij werken binnen heel Nederland en ook daar zie je onderling cultuurverschillen. Dit helpt mij om er op een andere manier naar te kijken.’

Kijken naar cultuurverschillen en werkgeluk, het helpt ons om elkaar en organisaties beter te begrijpen. En dus om effectiever aan de slag te kunnen met werkgeluk. Kijken naar wat niet zichtbaar is, daarin zit de meerwaarde voor aandacht voor cultuur.

Dit artikel is een beknopte weergave van de mastermind voor leden van Netwerk Werkgeluk. In een mastermind gaan we online in gesprek met een gastspreker die deskundigheid in werkgeluk met ons deelt. Zou houden we onze kennis up to date. Ervaring wisselen we uit in live meetups. Bekijk hier of het lidmaatschap voor jou interessant is of maak hier vrijblijvend een afspraak om kennis te maken.

Meer lezen over werkgeluk?

Netwerk Werkgeluk verbindt en versterkt professionals in werkgeluk. Daarom publiceert het Netwerk regelmatig nieuwe artikelen over actuele ontwikkelingen in werkgeluk, inspiratie, praktijkverhalen en Netwerk Werkgeluk.