Respect, daar begint werkgeluk

De tranen stonden me in de ogen na het lezen van een artikel over een Nederlandse bank. Ik hoopte zo dat dit een grap was. Maar het was echt. Waarom me dit zo raakte? Werkgeluk begint met respect. En dat voelde ik hier niet echt.

Doelen en communicatie

‘Elke werknemer van bunq hoort binnen een uur te reageren op berichten via chatprogramma Slack of e-mails, ook buiten kantoortijden. Werkdagen beginnen om 09.00 uur, maar liefst eerder: onder het motto ‘eight is great, nine is fine’. Aan het eind van elke werkdag, om exact 18.00 uur, stuurt elke werknemer een overzicht naar zijn leidinggevende met wat hij die dag heeft gedaan om zijn doelen te bereiken. Wie onder kantoortijd even naar de dokter moet, wordt geacht te communiceren hoe hij die tijd later weer gaat inhalen.’

Ali Niknam, oprichter van bunq, denkt dat deze manier van werken bijdraagt aan werken met plezier. Hij hecht aan het op tijd starten van een overleg. Logisch, te laat starten kost onnodig tijd van de collega’s die er wél klaar voor zijn. Duidelijke afspraken die ook nagekomen worden rondom notulen, afspraken en andere communicatie hebben als doel om op topniveau te kunnen presteren. Een nastrevenswaardig doel, zeker omdat deze bank gaat voor de best mogelijke klantervaring. So far, so good, want ergens echt voor gaan, draagt bij aan werkgeluk.

Veel gevraagd

Alle spelregels bij elkaar zijn misschien een beetje veel gevraagd van medewerkers: ‘Werknemers voor wie bunq hun eerste baan is – 70 procent van het totaal – houden het gemiddeld elf maanden vol. Voor Niknam is dat geen probleem. Wie het tempo en de eisen niet aankan, kan maar beter gaan.’

Klinkt heftig. Toch begrijpen sommigen deze insteek: ‘Wat hij van anderen eist eist hij ook van zichzelf. En ja ik zou daar niet passen maar dat betekent niet dat het daar verkeerd is!’

Het is absoluut niet voor iedereen. En eerlijk is eerlijk, voor je start bij deze werkgever krijg je alle spelregels in de vorm van een handboek en loop je een dag mee op proef. Je weet dus waar je aan begint, zou je denken.

Waarom daar solliciteren?

Ondanks dat blijkt uit het artikel dat veel medewerkers daar – zacht uitgedrukt – niet met plezier werken. Waarom solliciteren mensen daar dan toch?

‘Solliciteren is hoop op een beter leven’, stelt Aaltje Vincent. Zij pleit voor een sollicitatieproces waarin je eerst kunt maken met de organisatie en je aanstaande collega’s. Zo vergroot je de kans dat je in een organisatie terecht komt die echt bij je past en waarbij voor jou de kans op werkgeluk het grootst is. Dat informele contact voor je start, is bij bunq in ieder geval geregeld.

Ook blijkt bunq bij bepaalde groepen een gewilde plek om te werken. Het resultaatgerichte, het supergoed willen doen is voor ambitieuze medewerkers eerder interessant dan naar. Eenmaal daar gewerkt, stijgt je waarde op de arbeidsmarkt. Juist omdat het niet voor iedereen is. Ex-medewerkers van bunq zijn gewild bij recruiters.

Pittige plek

‘Ali maakt in een gesprek direct duidelijk dat hij meer weet dan jij. En dat wat jij doet niet goed genoeg is. Niet dat hij begint te schreeuwen, ofzo. Nee, hij wordt nooit persoonlijk. Ali maakt je op de inhoud af.’

Dit klinkt als een pittige plek om te werken. De eisen zijn hoog en dat past lang niet bij iedereen. En daarover wordt niet geheimzinnig gedaan. Is dat erg? Daarover verschillen de meningen.

‘Het is echt de hoogste tijd om onze business rockstars het respect te geven dat ze verdienen.’ Dat zegt mede-oprichter en voormalig CEO van Techleap Nils Beers in reactie op het artikel in NRC. Anderen bewonderen de gedrevenheid om het best mogelijke neer te zetten.

En er zijn reacties als die van Arnold Bakker: ‘Er zijn ook andere manieren om te innoveren en geld te verdienen, waarbij mensen met veel enthousiasme hard werken, en voldoende herstellen om het harde werken vol te houden.’

Daar zit voor mij waar het zo schuurt. Want je kunt zeer goede resultaten neerzetten met medewerkers die intrinsiek gemotiveerd zijn. Die het vanuit zichzelf zo goed mogelijk willen doen, in plaats van wat nu zelfs over komt als ‘moderne slavernij’.

Wat is waar?

Zoals altijd zijn er meerdere manieren om te kijken naar de waarheid. Bestaat de waarheid eigenlijk wel?

Het artikel in NRC klinkt als gedegen onderzocht. Er is met veel mensen gesproken: de oprichter van bunq, medewerkers, ex-medewerkers. Er is niet over één nacht ijs gegaan. Toch komt bunq met een reactie die net weer een andere kant van het verhaal belicht. In die reactie zetten zij een aantal elementen uit het krantenartikel in perspectief.

De spelregels rondom communicatie bijvoorbeeld zijn vooral bedoeld om fouten te voorkomen. Interessant is hun reactie op het verloop van jonge medewerkers. Zij stellen dat zij het relatief goed doen: in Amsterdam blijven werknemers gemiddeld 7 maanden, bij bunq is dat 12 maanden. Bunq stelt dat medewerkers dagelijks benaderd worden door andere werkgevers. In dat licht is dit dus eigenlijk nog meer bijzonder te noemen. Werknemers die vertrekken terwijl bunq wil dat ze blijven, dat komt op ruim 500 medewerkers slechts 7 keer per jaar voor. En het ziekteverzuim ligt landelijk op zo’n 6%, bij bunq is dat 1,6%. Indrukwekkende cijfers.

Werkgeluk kan niet zonder respect

Mijn bericht op LinkedIn leidde tot interessante reacties. Veel verschillende invalshoeken, veel emotie, veel feitelijke reacties. Een waardevolle discussie over hoe werkgeluk en bevlogenheid werken. Daar zit trouwens ook de waarde van een netwerk als Netwerk Werkgeluk: juist door met elkaar in gesprek te gaan en met elkaar kennis en ervaring uit te wisselen, worden we wijzer.

Voor mij is de belangrijkste conclusie dat – zoals altijd – er nooit sprake is van ‘one size fits all’. Er zijn algemene richtlijnen op basis van wetenschappelijk onderzoek te geven die leiders helpen om succesvol te zijn in een organisatie met bevlogen medewerkers. Niet iedere organisatie past bij iedereen. En niet iedereen past bij elke organisatie. Wel blijft voor mij één essentiële boodschap overeind. Werkgeluk kan niet zonder respect.

De discussie op LinkedIn gaat door. Wil je de reacties lezen of zelf reageren? Je bent van harte welkom. Lees hier mee of reageer.

Meer lezen over werkgeluk?

Netwerk Werkgeluk verbindt en versterkt professionals in werkgeluk. Daarom publiceert het Netwerk regelmatig nieuwe artikelen over actuele ontwikkelingen in werkgeluk, inspiratie, praktijkverhalen en Netwerk Werkgeluk.